RTV794

Ontdek het afwisselende landschap rond buurtschap de Horsthoek met beken, houtwallen, bos en heide.

Volkszanger Jan van Riemsdijk

Jan van Riemsdijk, de bekende volkszanger uit Heerde, heeft vroeger gewoond in het huis aan de Elburgerweg nummer 40. De heer van Riemsdijk senior had zijn sporen verdiend als Rotterdamse industrieel. Zijn zoon Jan begon onder andere een kleine zeepfabriek maar al snel was duidelijk dat hij als zanger/schrijver van boerenliederen meer succes had. Welke Heerdenaar kent dit niet: “Heerde blief moar fijn bie het olde”? Een veelgebruikte zin uit het Heerder volkslied, al dan niet met een sneer. Jan was een kleurrijk persoon wiens bekendheid tot ver buiten Heerde reikte. Zo ging hij met zijn gezelschap ‘De Hollanders’ in 1928 op tournee naar de Verenigde Staten. Helaas, bij de Amerikanen sloeg de boerenzangershumor niet echt aan. Jan kwam eerder terug dan gepland en financieel was de tournee geen succes. Echter, met de inspiratie die hij ver weg had opgedaan, kon hij terug in Nederland volle zalen trekken: “Noe zak oe eens vertellen hoe ’t in Amerika is…”

Sprengen en beken

De sprengen, dat zijn gegraven beken, en de natuurlijke beken zijn voor Heerde van groot belang geweest. Ze leverden waterkracht voor de molens en helder water voor de wasserijen. Na het verdwijnen van bijna alle molens en wasserijen heeft men de sprengen en beken lang verwaarloosd. Het Horsthoekerpad loopt door een gebied waar een stelsel van sprengenbeken aanwezig is, waaronder de Horsthoeker Molenbeek, de Heidebeek, de Middelste en de Noordelijke Horsthoekerbeek en de Molenbeek. De sprengen werden vanaf de late middeleeuwen gegraven om het toenemende aantal molens van water te kunnen voorzien.

Tegenwoordig is er weer veel aandacht voor de sprengen gezien hun betekenis voor de flora en fauna. Gevoed door schoon kwelwater bieden de sprengen een geschikte leefomgeving voor zeldzamere planten zoals bronkruid en bittere veldkers. Hoger op de oever groeit de varen dubbelloof. Verder komen allerlei dieren bij de beken voor, zoals de bruine vuurvlinder, de groene specht en de spotvogel.

Renderklippen

Renderklippen is een natuurgebied in eigendom van de gemeente Heerde. Het bestaat uit heide omringd door bos. Opvallend is het sterke reliëf, dat ontstond door de werking van ijs en wind. Door de ligging ver van steden is het één van de plekken in Nederland waar het ’s nachts nog echt donker wordt. In het gebied liggen enkele prehistorische grafheuvels. Deze dateren uit de steentijd (2800 tot 2100 v. Chr.). In de Renderklippen liggen enkele vennen, waaronder het Pluizenmeertje waar het Klompenpad langs loopt. Het gebied herbergt veel zeldzame reptielen zoals de zandhagedis, de adder, de ringslang en de gladde slang. Ook voor verschillende soorten bijen en sprinkhanen heeft Renderklippen veel te bieden. Door de arme zandgrond was het gebied niet geschikt voor intensief landgebruik. Voor beweiding met schapen is het gebied echter wel geschikt. Vandaar de aanwezigheid van de schaapskudde en een schaapskooi waar de schapen ’s nachts verblijven. Een romantische plek waar in de kerstnacht vaak een openluchtkerkdienst wordt gehouden.

Teksten aangeleverd door: Henk Osinga en Stichting Landschapsbeheer Gelderland